राजनीतिसँगै माछापालनमा जमेका कमलप्रसाद

धनगढी । कैलालीको कैलारी गाउँपालिका–७ का कमलप्रसाद चौधरीले माछापालनबाट राम्रो आम्दानी गर्ने गरेका छन् । माछा बेचेर कमलप्रसादले वार्षिक १ लाख रुपैया आम्दानी गर्ने गरेका छन् ।

उमेरले ४५ वर्षीय कमलप्रसादले घरेलु तथा साना उद्योग कार्यालयमा अर्पणा एकीकृत कृषि फर्म खोलेर विगत चार वर्षदेखि माछापालन व्यवसाय गर्दै आएको बताए । ‘घर छेउमा रहेको १० कठ्ठा जमीनमा दुई वटा पोखरी खनेर, गेटा मत्स्यपालनबाट सात हजार भूरा ल्याएर माछापालन सुरु गरेँ’ उनले भने, ‘पहिलो वर्ष पोखरी खन्दा माछाका भूरा ल्याउँदा करिब तीनदेखि चार लाख लगानी लागेको थियो ।’

कमलप्रसादले जलकपुर जातका माछापालन गर्दै आएका छन् । ‘वार्षिक २५ क्विन्टल माछा बिक्री गर्छु’, उनले भने, ‘थोकमा दुई सय र खुद्रामा तीन सयमा बेच्दा खर्च कटाएर एक लाख बचत हुन्छ’ । ‘यस वर्ष पनि पाँच क्विन्टल माछा बिक्री भइसकेको छ’, उनले भने, ‘अझै पोखरीमा २० क्विन्टल जति माछा छन् दसैँसम्म बिक्री गर्छु ।’ लगानी पनि थोरै भए पनि हुने समय पनि धेरै नदिनु पर्ने, आम्दानी पनि राम्रै हुने भएकाले माछापालन व्यवसाय एकदमै राम्रो भएको उनी बताउँछन् ।

कमलप्रसाद राजनीतिककर्मी पनि हुन् । उनी कैलारी गाउँपालिका–७ का पूर्ववडाध्यक्षसमेत हुन् । उनी २०७४ सालको स्थानीय निर्वाचनमा माओवादी केन्द्रबाट वडाध्यक्षमा निर्वाचित भएका थिए । वडाध्यक्ष हुँदा पाउने सेवा सुविधाको रकमबाट नै माछापालन सुरु गरेको उनले बताए । उनले भने, ‘लगानी गर्ने पैसा थिएन्, वडाध्यक्ष हुँदा पाउने सेवा सुविधा वापतको सानो सानो रकम जम्मा गरेर माछापालनमा लगानी गरेँ ।’

माछापालन सहज भए पनि केही चुनौतीसमेत रहेको उनको भनाइ छ । कमलप्रसाद भन्छन्, ‘चिसोमा माछा मर्ने रहेछ त्यो बेला अटिजन भए सहज हुन्छ, अटिजनको पानी तातो हुन्छ, पानी तातो हुँदा माछा मर्नबाट जोगिने रहेछ’ । माछा बिक्री गर्न बजारको खासै समस्या नभएको उनी बताउँछन् । उनले भने, ‘माछाको बजार धान्नै धौधौ छ, माछा किन्ने व्यापारी घरमै गाडी लिएर आउँछन् बिक्री गर्न कतै जानु पर्दैन ।’

माछापालनका लागि चैत÷वैशाखतिर भुरा पोखरीमा हाल्दा मंसिरसम्म बिक्री गर्दा राम्रो हुने उनको अनुभव छ । कमलप्रसाद भन्छन् ‘भुरालाई वचाउन सक्नुपर्छ, स्वस्छ पानीको व्यवस्थापन गर्नुपर्छ, दाना पनि ठिक्कले दिनुपर्छ, बढी खाँदा पनि मर्दा रहेछन्’ । ‘साँझ बिहान गरी दुई समय मात्रै दाना दिँदा पुग्छ उनले भने हप्तामा ६ दिन मात्रै दाना दिनुपर्छ एकदिन दिनु पर्दैन ।

रेखदेख राम्रो भए माछा ६ महिनामा डेढ दुई केजीको हुने र बिक्री गर्न सक्ने उनले बताए । कमलप्रसाद आफ्नो माछापालन व्यवसायबाट धेरै सन्तुष्ट छन् । उनी भन्छन्, ‘आत्मादेखि सन्तुष्टि छु, धेरै समय पनि दिनु परेको छैन्, नाफा पनि राम्रै छ, छोराछोरीको पठाइमा पनि सहज भएको छ, घरखर्च पनि राम्रै चलेको छ, आत्मनिर्भर भएको छु ।’

लगनशील भएर काम गर्दा एकचोटी अवश्य सफलता पाइने उनी बताउँछन् । उनले थपे, ‘जसले पनि लगनशील भएर काम गर्नुपर्छ, व्यवसायलाई निरन्तरता दिनुपर्छ, माछापालन गर्ने किसानले पनि एकपटक घाटा हुँदा छोड्नु हुन्न निरन्तर लागे सफल भइन्छ ।’ कमलप्रसादले यो वर्षबाट माछापालन व्यवसायलाई विस्तार गरेका छन् । सोही वडामा पर्ने भुइयाफाँटा सामुदायिक वन उपभोक्ता समूहको सात बिघा जमीनमा रहेको ताल ठेक्कामा लिएर माछापालन सुरु गरेको उनले बताए । उनले भने, ‘यस वर्षबाट माछापालन व्यवसायलाई विस्तार गरेको छु, सामुदायिक वनको ताल ठेक्कामा लिएर कमन, ग्रास, नैनी, सिल्भर, विगेट, रोहु गरी ६ जातका पाँच लाख बराबरका भुरा पोखरीमा हालेको छु ।’

उनले माछापालनसँगै राजनीतिक गतिविधिमा पनि सहभागी हुने गरेको बताए । कमलप्रसाद अहिले माओवादी केन्द्रको कैलारी–७ कोे वडा कमिटि अध्यक्ष रहेको बताउँछन् । उनी भन्छन्, ‘माछापालन व्यवसायले अहिले राजनीति गर्नसमेत सहज भएको छ, पार्टीको बैठक कार्यक्रममा जाँदा कोसँग पैसा मागेर जाने भन्ने छैन, त्यो खर्च पनि यसबाटै गर्ने गरेको छु, राजनीति गर्न पनि सहज भएको छ ।’