विमानस्थलमा सुविधायुक्त ट्याक्सी

काठमाडौं, ७ जेठ । त्रिभुवन अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलमा सञ्चालित पुराना, वातावरण प्रतिकूल र असुविधायुक्त ट्याक्सी विस्थापित हुने भएका छन् । विमानस्थल प्रशासनले नयाँ ट्याक्सीका लागि टेन्डरबाट कम्पनी छनोट गरेपछि पर्यटकले सुविधायुक्त ट्याक्सी चढ्न पाउने भएका हुन् । व्यवस्थापनले नयाँ ट्याक्सी सञ्चालन गर्न टेन्डरमार्फत गत साता कम्पनी छनोट गरेको छ । हाल सञ्चालनमा रहेका हरियो नम्बर प्लेटका पर्यटक ट्याक्सीका बारेमा यात्रुबाट बारम्बार गुनासो आएपछि यिनलाई विस्थापित गर्न टेन्डर गरिएको थियो । अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल भएकाले सेवासुविधा पनि अन्तर्राष्ट्रिय स्तरको हुनुपर्ने माग पर्यटन क्षेत्रले गर्दै आएको थियो ।

टेन्डरबाट तीनवटा कम्पनी छनोट भएको बताइएको छ । व्यवस्थापनले न्यूनतम पाँच वर्षसम्म सेवा सञ्चालनको अनुभव, एक हजार सिसी क्षमता र पर्यटकीय सुविधास्तरका नेपाली ट्याक्सी कम्पनीले सहभागिता जनाउन पाउने गरी टेन्डर गरेको थियो । न्यूनतम पाँच वर्षका लागि छनोटमा पर्ने ट्याक्सी कम्पनीले तीन सयवटा ट्याक्सी सञ्चालन गर्नुपर्ने छ ।
टेन्डरबाट विमानस्थल हवाई यात्रु यातायात सेवा व्यवस्था लिमिटेड, त्रिभुवन विमानस्थल पर्यटन यातायात चालक तथा व्यवसायी संघ र विमानस्थल यातायात व्यवसायी संघ छनोट भएका छन् । प्राविधिक र आर्थिक प्रस्तावका आधारमा कम्पनी छनोट गरिएको हो । छनोट भएका कम्पनीसँग निकट भविष्यमै सेवा सञ्चालनको सम्झौता गरिने व्यवस्थापनले जनाएको छ । सम्झौताको एक वर्षभित्र दुई चरणमा गरी पूर्णरूपमा नयाँ ट्याक्सी सञ्चालन गर्ने योजना व्यवस्थापनको छ । सर्तअनुसार टेन्डर पाएका कम्पनील सात वर्षसम्म विमानस्थलमा ट्याक्सी सेवा सञ्चालन गर्न पाउने छन् र त्यसपछि अर्को टेन्डर गरेर कम्पनी छनोट गरिने छ ।
विमानस्थलमा ६ महिनाभित्र सञ्चालन हुने नयाँ ट्याक्सी एउटै रंगका हुनेछन् । एक हजार सिसी र पाँच सिट क्षमताका ट्याक्सीमा एयर कन्डिसन (एसी) समेत हुनेछ । ‘वान कल’ ट्याक्सी नाम दिइने कार मोडलका नयाँ ट्याक्सीमा उपलब्ध टोलफ्री नम्बरमा सर्वसाधारणले आवश्यक परेका बेला नि:शुल्क सम्पर्क गर्न सक्ने छन् । विमानस्थल सञ्चालन अवधिभर नै ट्याक्सी सञ्चालन गर्नुपर्ने सर्त व्यवस्थापनको छ ।
हाल विमानस्थलमा एक सय ६८ व्यवसायीको संयुक्त लगानीमा दुई सय ४० वटा ट्याक्सी सञ्चालनमा छन् । यसमध्ये अधिकांश २० वर्ष पुराना छन्  । सरकारले २० वर्ष पुराना सवारी साधन विस्थापन गर्ने नीति लिए पनि विमानस्थलका पुराना ट्याक्सी विस्थापन हुन सकेका थिएनन् । लामो समयदेखि विमानस्थलका पुराना ट्याक्सी विस्थापन गरी नयाँ ट्याक्सी सञ्चालन गर्ने प्रयास भए पनि युनियन तथा ट्याक्सी सञ्चालककै विरोधका कारण काम हुन सकेको थिएन ।
नियमअनुसार ठेक्का पाएका कम्पनीले विमानस्थल व्यवस्थापनलाई प्रतिट्याक्सी प्रतितीन महिना चार हजार रुपियाँ पार्किङ शुल्क बुझाउनुपर्ने हुन्छ । नयाँ ल्याइने ट्याक्सी बनाइएको मितिदेखि पाँच वर्ष ननाँघेको हुनुपर्ने सर्त विमानस्थलको छ । चालकहरू एउटै पोसाकमा हुनेछन् भने उनीहरूलाई अंग्रेजी भाषाको तालिम दिइने छ । नयाँ ट्याक्सी अहिलेकै चालकले चलाउने सहमति भएपछि चालक संघले टेन्डर गर्न दिएको थियो ।
नयाँ प्रणाली लागू भएपछि चालकले पर्यटकबाट मनपरी भाडा असुल्ने काम समेत नियन्त्रण हुने अपेक्षा गरिएको छ । प्रिपेड ट्याक्सीका लागि विमानस्थल व्यवस्थापन, प्रहरी र यातायात व्यवस्था विभागले संयुक्त पमा विमानस्थलदेखि सम्पूर्ण स्थानका लागि भाडादर तोकिसकेका छन् । यसअघि गत वर्ष पुसमा व्यवस्थापनले विमानस्थलमा सञ्चालित ट्याक्सीले निर्धारित भाडादरभन्दा बढी लिन नपाउने कडा व्यवस्थासहित आचारसंहिता जारी गरेको थियो । आचारसंहितामा विमानस्थलभित्र चल्ने हरियो प्लेटका ट्याक्सीले तोकिएको भाडामात्र लिनुपर्ने अन्यथा कडा कारबाही हुने व्यवस्था छ । कालो प्लेटका ट्याक्सीले पनि मिटरमा मात्र पैसा लिनुपर्ने नियम लागू गरिएको छ ।