गुजरातबाट अमेरिकाको ‘डंकी’ रुट

एजेन्सी । फ्रान्सबाट गुजरात फिर्ता पठाइएका कतिपयले प्रहरीलाई ‘डन्की रुट’ हुँदै अमेरिका पुग्न डेढ करोड रुपैयाँसम्म खर्च गरेको बताएका छन् । यस मामिलामा गुजरात पुलिसले पनि ठूलो मात्रामा नक्कली कागजात बनाउने विषयमा अनुसन्धान गरिरहेको छ । यी व्यक्तिहरूले राहदानी र भिसा प्राप्त गर्न यी कागजातहरू प्रयोग गरेका छन् । फ्रान्सबाट गुजरात फर्किएका २१ जनालाई प्रहरीले गहिरो अनुसन्धान गरेको छ । मानव तस्करीको आशंकामा फ्रान्सले दुबईबाट निकारागुआ जाँदै गरेको विमानलाई अनुसन्धानका लागि रोकेको थियो । उक्त विमानमा चालक दलका सदस्यसहित तीन सयभन्दा बढी यात्रु थिए, जसमध्ये अधिकांशलाई भारत फिर्ता पठाइएको छ ।

अनुसन्धानका क्रममा गुजरातबाट डंकी रुटबाट मानव बेचबिखनको ठूलो नेटवर्कको लिङ्क पत्ता लाग्ने र डंकी मार्गबाट विदेशमा मानिस पठाउने यस नेटवर्कको बारेमा थप जानकारी खुल्न सक्ने गुजरात प्रहरीले आशा गरेको छ । तर, नक्कली कागजात बनाउनमा कसैको संलग्नता खुल्न नसकेको खण्डमा गुजरात प्रहरीले मानव बेचबिखन मुद्दाको अनुसन्धानमा यी २१ जनालाई साक्षी बनाउने विचार गर्न सक्छ । हालसम्म, गुजरात प्रहरीले यस सम्बन्धमा औपचारिक मुद्दा दर्ता गरेको छैन र अझै पनि फ्रान्सबाट दोस्रो यात्रामा भारत आएका थप व्यक्तिहरूलाई सोधपुछ गर्न पर्खिरहेको छ । गत हप्ता फ्रान्सबाट मुम्बई पुगेका यात्रुहरूको पहिलो समूहमा २१ जना गुजरातका छन् र आफ्नो राज्य पुगेका छन् ।

तर, ५४ जनाको दोस्रो ब्याच पनि छिट्टै मुम्बई पुग्न सक्छ । अहिले सम्म गुजरात पुलिसलाई थाहा छैन कि दोस्रो ब्याचमा कति गुजराती छन् । गुजरात प्रहरीका एक शीर्ष अधिकारीले भने, ‘हामी आउने ५४ जनाको नाम र थर र उनीहरूको राहदानी नम्बर जाँच गरिरहेका छौं ।’

प्रहरीले अहिलेसम्म के फेला पारेको छ ?

गुजरात फर्केका यात्रुलाई दुबईलगायत अन्य ठाउँमा यात्रुलाई भिसा, टिकट र सुविधा दिने एजेन्टले सोधपुछ गरेको पाइएको छ । यद्यपी यो मामिला अझै अनुसन्धानको चरणमा रहेकाले प्रहरीले ती व्यक्तिहरुको नाम बारे जानकारी दिएको छैन । राज्यमा फैलिएको मानव तस्करीको यो सञ्जालमा कोही कोहीको नाम जोडिएको छ भन्ने बारे पक्कै थाहा हुनेमा प्रहरी विश्वस्त छ । प्रहरी नायब महानिरीक्षक (सीआईडी, अपराध) सञ्जन करातले हाल फ्रान्समा हिरासतमा रहेका गुजरातका यी नागरिकसँग सम्बन्धित अनुसन्धानको नेतृत्व गरिरहेका छन् ।

करातले भने, ‘निकारागुआ हुँदै अमेरिका पुग्ने डंकी रुटको बारेमा हामीलाई पहिल्यैै थाहा थियो तर अहिलेसम्म त्यस्तो कुनै नेटवर्कको पर्दाफास भएको छैन ।’ करातले भने, ‘लिङ्कहरू फिट गर्न हामीसँग पर्याप्त जानकारी छ र यसबाट हामी राज्यमा पहिले नै सञ्चालन भइरहेको डंकी रुट मार्फत मानिसहरूलाई गुजरात बाहिर पठाउने नेटवर्कहरूमा पुग्न सक्छौं ।’

यी २१ जनालाई सोधपुछका क्रममा प्रहरीले केहीले अमेरिका पुग्न ४० लाखदेखि डेढ करोड रुपैयाँ खर्च गरेको खुलासा गरेको थियो । यो पैसाको लेनदेन विभिन्न चरणहरूमा भएको थियो ।

को हुन यी २१ जना ?

यीमध्ये अधिकांशको थर चौधरी हो र उनीहरू उत्तर र मध्य गुजरातका बासिन्दा हुन् । धेरै गान्धीनगर, मेहसाना, आनन्द र बनासकांठा जिल्लाका हुन् ।
एक प्रहरी अधिकारीका अनुसार, ‘उनीहरूमध्ये धेरैजसो परिवारबिना एक्लै यात्रा गरिरहेका थिए । हामी उनीहरूको कागजातहरू जाँच गर्दैछौं र कुनै नक्कली कागजातहरू प्रयोग गरिएको छ कि छैन भनेर पत्ता लगाउँदैछौ ।’

डंकी रुट र कति पैसा

भारतबाट ग्वाटेमाला र क्यानडा हुँदै अमेरिका पठाउन एजेन्टहरूले डंकीे बाटो प्रयोग गरिरहेका छन् । तर, गुजरातका एजेन्टहरूले मेक्सिको हुँदै अमेरिका छिर्ने बाटो प्रयोग गरिरहेका छन् ।

यस समूहका मानिसहरूसँग दुबई र निकारागुआका लागि वैध भिसाहरू थिए । त्यसैले उनीहरुलाई मानव बेचबिखनका मुद्दामा कारबाही गर्न प्रहरीलाई कठिन हुनेछ ।

एक प्रहरी अधिकारीका अनुसार, ‘योजना यस्तो थियो कि यी मानिसहरू दुबईमा बस्नेछन्, यहाँबाट निकारागुआ पुग्नेछन् र त्यसपछि मेक्सिको हुँदै अमेरिका प्रवेश गर्नेछन् ।’

एजेन्टको प्रोफाइल र डकुमेन्ट्री कामका आधारमा मानिसहरूबाट पैसा लिइएको थियो । करातले भने, ‘एउटा व्यक्तिलाई अमेरिका पठाउन ४० लाखदेखि १.५ करोड रुपैयाँसम्म लिइएको थियो ।’

यो गुजरातको लागि नयाँ प्रवृत्ति हो

फेब्रुअरी २०२३ मा, गुजरातका चार जनाको डुङ्गा डुबेर मृत्युको घटना हेडलाइनमा आयो । यस घटनामा प्रवीण चौधरी, उनकी श्रीमती दक्षा चौधरी र दुई छोराछोरीको ज्यान गएको थियो । यी मानिसहरू डुङ्गाबाट अमेरिका प्रवेश गर्न खोजिरहेका थिए । यी व्यक्तिले अमेरिका पुग्न प्रतिव्यक्ति ६० लाख रुपैयाँ खर्च गरेका थिए ।

यी व्यक्तिहरूसँग यात्रा गरिरहेका वर्षिल धोबी नामका व्यक्तिले गुजरात अपराध शाखालाई यो जानकारी दिएका थिए । त्यसपछि चौधरी परिवारको मृत्युबारे अनुसन्धान थालिएको थियो । प्रहरीले पछि यस मामिलामा एक वा दुई एजेन्ट र एक सब–एजेन्टलाई पक्राउ गरेको थियो । उनीहरुको पहिचान योगेश पटेल, भावेश पटेल र दशरथ चौधरी रहेको छ । तीनै जनालाई प्रहरीले पक्राउ गरेको छ ।

यसअघि सन् २०२३ को जनवरीमा अमेरिका र क्यानडाको सिमानामा चिसोका कारण चार जनाको मृत्यु भएको थियो । जसमा एक नवजात शिशु पनि परेका छन् । गुजरात प्रहरीले यी मृत्युको अनुसन्धान गर्दा अहमदाबाद र मेहसानामा सक्रिय एजेन्टहरू अमेरिका पठाउनमा संलग्न रहेको पत्ता लाग्यो ।

विसनगरका तत्कालीन डीएसपी दिनेश सिंह चौहानले भनेका थिए कि यस मामिलामा तीन जनालाई पक्राउ गरिएको छ, यद्यपि उनीहरूविरुद्ध आरोपपत्र दायर हुन बाँकी छ ।

गुजरातभरी प्रहरी कारबाही

फ्रान्समा यात्रुहरू रोकिएको खबर बाहिर आउनुअघि नै गुजरात प्रहरीले डिसेम्बरको दोस्रो साता भिसा र सल्लाह दिने १७ एजेन्सीमा छापा मारेको थियो ।

प्रहरीले एफआईआर दर्ता गरेको छ र राहदानीका प्रतिलिपिहरू सहित धेरै संदिग्ध कागजातहरू बरामद गरेको छ । समाचार एजेन्सी पीटीआईका अनुसार, आईजी सीआईडी (क्राइम) राजकुमार पडियानले भिसा दिने एजेन्सीहरूको बारेमा पुलिसलाई उजुरी प्राप्त भएको थियो कि यी एजेन्सीहरूले नक्कली कागजातहरूको आधारमा भिषा दिन्छन् । अनुसन्धानका क्रममा यस्ता एजेन्सीसँग सम्बन्धित धेरै एजेन्ट पक्राउ परेका छन् ।