सधैँ हात्तीको डर

सिन्धुली । जिल्लाको दूधौली नगरपालिका–३ तल्लो खुट्टेपानीमा शनिबार बिहान जंगली हात्तीले रामपरीदेवी सोनारको पसल घर भत्कायो । सुतिरहेका सोनार दम्पती भाग्न सफल भए पनि घरमा राखिएका फ्रिज, टिभी र अन्य पसलका सामान भने बचाउन सकेनन् ।

यतिबेला हात्तीपीडित दम्पती लखिया सोनार र रामपरीदेवी त्रिपाल टाँगेर बसिरहेका छन् । ‘रातभर हामीले सुत्न पाएका छैनौँ, हात्ती यताबाट आउँछ कि उताबाट आउँछ भन्ने त्रासले बुढाबूढी जाग्राम बस्छौँ’, रामपरी देवीले भनिन् ।
गत शनिबार बिहान ३ बजे सोनार दम्पतीको घर भत्काएर गएका दुई वटा हात्ती दिनहुँ साँझपख गाउँमा पसेर विध्वंश मचाउन थालेका छन् । चार दिनयता मात्रै हात्तीले १५ वटा घर भत्काएको वडाध्यक्ष भद्राकुमारी माझीले बताइन् ।

‘वडावासी र बस्तीको सुरक्षामा चुनौती थपिएको छ । स्थानीय हात्तीको कारण आतंकित छन्, मानवीय क्षति हुने डर पनि उत्तिकै छ’, उनले भनिन् ।
दिनभरी जंगलमा बस्ने र साँझ परेपछि बस्तीमा आउने हात्तीले घरभित्र थन्काइएको र खेतबारीमा लगाइएको अन्नबालीमा समेत क्षति पुर्याएको छ । पोलेर खाने बेला भएको दूधे मकै, थन्काउन लागिएको गहुँ, कोभी, सागलगायत तरकारी नष्ट गरेको वडाध्यक्ष माझीको भनाइ छ ।

हात्तीबाट हुने क्षति दीर्घकालीन रूपमा समाधान गर्न नगरपालिका र डिभिजन वन कार्यालयसँग सहयोगको याचना गरिरहेको भए पनि हालसम्म कुनै उपाय नसुल्झिएको उनले बताए । बर्सेनि पटकपटक बस्ती पसेर मानवीय तथा भौतिक क्षति गर्ने हात्तीलाई नियन्त्रण गर्न नसकेकोमा प्रभावित तथा पीडित आक्रोसित छन् । कमलाखोँच क्षेत्रमा बर्सेनि जंगली हात्तीले जनधनको क्षति गर्दै आए पनि सम्बन्धित निकायले ध्यान नदिएको उनको आरोप छ ।

खुट्टेपानीकी स्थानीय कुन्ता थापाले भनिन्, ‘हात्ती गाउँ पसेको थाहा पाउनासाथ आगोको धुनी बालेर होहोल्ला गछौँ, रातभर बिजुली बत्ती बालिरहन्छौँ, भाँडाकुँडा ठटाउने गर्छौं, तैपनि हात्ती पसेर क्षति गर्न छोड्दैन ।’ हात्तीले भत्काएका घर तथा खेतबारीको अन्नबाली क्षतिको विवरणअनुसार वडाकार्यालय पीडितलाई राहत उपलब्ध गराउने दूधौली नगरपालिकाको भनाइ छ ।

हात्तीको उचित व्यवस्थापन तथा दीर्घकालीन समस्या समाधानका लागि माथिल्लो निकायसँग समन्वय भइरहेको नगरप्रमुख दिनेशकुमार अधिकारी (दनुवार)ले बताए । जंगली हात्तीले विशेषगरी कमलाखोँच क्षेत्रमा बर्सेनि मानवीय तथा भौतिक क्षति गर्दै आएको छ । जंगल छेउमा रहेका दूधौली र कमलामाई नगरपालिकाका सात वटा वडाका स्थानीयवासीलाई हात्तीले आतंकित मात्रै बनाएको छ ।