सरकारी ढुकुटीबाट आफन्तलाई पोस

काठमाडौं, ११ मंसिर । दोस्रो संविधानसभाको निर्वाचनदेखि हालसम्म सरकारले विभिन्न व्यक्ति र संस्थालाई आर्थिक सहायताका नाममा २ अर्ब ८४ करोड ७० लाख ७३ हजारभन्दा बढी रकम वितरण गरेको छ । सरकारी ढुकुटीबाट वितरण गरिएको सो रकममध्ये अधिकांश नियमविना आफन्तलाई बाँडिएको थाहा हुन आएको हो । सम्बन्धित निर्देशिका तथा कार्र्यिवधिविना नै वितरण गरेको देखिएको र यस अघिका मन्त्रिपरिषद्ले असीमित रूपमा वितरण गरेको भन्दै व्यवस्थापिका–संसद्को अर्थ समितिले छानबिन गर्ने भएको छ ।

सरकारले वितरण गरेको आर्थिक सहायता सम्बन्धमा प्रधानमन्त्री तथा मन्त्रिपरिषद्को कार्यालयका सचिव प्रेमकुमार राईले विगतदेखि नै सरकारले यसरी नै विपन्न वर्ग र राष्ट्रिय जीवनमा योगदान पु-याएका व्यक्तिलाई औषधि उपचार तथा आर्थिक सहयोग वितरण गर्दै आएको जानकारी दिए । विभिन्न मन्त्रालयबाट समेत विभिन्न शीर्षकमा आर्थिक सहायताका लागि सिफारिस आउने गरेको छ । केही पहुँचवाला र सम्पन्न व्यक्तिले तथा कतिपय एउटै व्यक्तिले पटक÷पटक आर्थिक सहायता लिने गरेको बताउँदै सचिव राईले भने, ‘काठमाडौंमा घर भएका र करोडौँको सम्पत्ति भएकाले समेत आर्थिक सहायता लिन्छन, केही संघ संस्थाले वार्षिकोत्सव तथा महोत्सव गर्नसमेत आर्थिक सहायता लिने गरेका छन् ।’ यसमा भएका विकृति सच्याई राष्ट्रिय ढुकुटीमाथिको खेलवाड र लुटपाट बन्द गर्नुपर्ने उनको धारणा थियो ।

सरकारले आर्थिक वर्ष ०७२/७३ का लागि आर्थिक सहायता शीर्षकमा २० करोड रुपैयाँ छुट्याएको छ । आर्थिक वर्षको ५ महिनाभित्र १९ करोड रुपैयाँ वितरण गरिसकेको अर्थ मन्त्रालयका सहसचिव वैकुण्ठ अर्यालले बताए । ‘विपन्न वर्गलाई औषधोपचार सहयोगका लागि छुट्याइएको रकम पार्टीका नेता र नामै नसुनेका व्यक्तिले राष्ट्रिय जीवनमा योगदान पु¥याएको भन्दै लिने गरेका छन्,’ उनले भने ।

आर्थिक सहायतामा मन्त्रिपरिषद्ले निर्णय गरेपछि मन्त्रालयले केही नभनी रकम निकासा दिनुपर्ने बाध्यता रहेको छ । आर्थिक सहायताका आउने सिफारिसमध्ये केही व्यक्तिले पेस गर्ने कागजात अनियमित देखिने गरेको छ । सरकारले यसरी मनलाग्दो रूपमा आर्थिक सहायता वितरण गरेको गुनासो आएपछि अर्थ समितिले गत असोज २४ गते तत्काललाई कुनै पनि आर्थिक सहायता वितरण नगर्न र गरिएका निर्णयको हकमा पनि रकम निकासा नगर्न निर्देशन दिएको थियो । समितिको निर्देशनपछि निर्णय भइसकेको यस आर्थिक वर्षको ६ करोड रुपैयाँभन्दा बढी रकम अर्थ मन्त्रालयले निकासा रोक्का गरेको छ । स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्रालयका सचिव शान्तबहादुर श्रेष्ठका अनुसार मन्त्रालयले कडा रोग लागेका व्यक्तिको उपचारका लागि गत आवमा ७७ करोड रुपैयाँभन्दा बढी रकम सो निर्देशिका अनुसार वितरण गरेको थियो । मुलुकमा नसर्ने रोगीको संख्या बढ्दै गएकाले यस आवमा यो रकम अझ बढ्नसक्ने उनको अनुमान छ ।

यस बाहेक सरकारी ढुकुटीबाट राष्ट्रिय जीवनमा ख्याति प्राप्त व्यक्तिका नाममा खुलेका र सामुदायिक अस्पतालले समेत करोडौँ आर्थिक सहयोग लिने गरेका छन् । त्यस्ता अस्पताललाई गतवर्ष रु ४०/५० करोड आर्थिक सहयोग वितरण गरिएको सचिव श्रेष्ठले बताए । समितिको आजकोे बैठकले हाललाई द्वन्द्वपीडित तथा विपन्न वर्गलाई अत्यावश्यक उपचारका लागि निर्णय भइसकेको रकम बिल र भर्पाइअनुसार मात्र वितरण गर्न दिने निर्णय गरेको सभापति प्रकाश ज्वालाले बताए ।

सभापति ज्वालाले आगामी दिनमा कार्यविधि बिना सरकारी रकम वितरण गर्न नहुने भन्दै वास्तविक व्यक्तिले सहज रूपमा आर्थिक सहयोग पाउने गरी निर्देशिका संशोधन गर्न सरकारलाई निर्देशन दिए । उनले सहायता वितरणमा देखिएका गुनासाको बारेमा उपसमिति बनाइ त्यसबारेमा छानबिन गरिने बताए ।

बैठकमा सांसद गौरा प्रसाइँले मन्त्रिपरिषद्ले मनपरी रुपमा आर्थिक सहायता वितरण गर्न नहुने बताए । सांसद केशव वडालले भने राष्ट्रिय जीवनमा योगदान पु¥याएका विशिष्ट व्यक्तिको जीवन रक्षाका लागि सरकारले उपचार खर्च दिन पाउनुपर्ने बताए । सांसदहरूले सरकारले विपन्न वर्गलाई भनेर दिने गरेको आर्थिक सहायता विपन्नका लागि नभई सम्पन्न र पहुँचवालाका लागि मात्र भएको भनी आक्रोश पोखेका थिए ।