सानैदेखि एउटा सपना थियो– सगरमाथा चढ्ने । पहिलोपटक चुचुरामा पुग्दा स्वर्ग पुगेजस्तो अनुभूति भएको भयो । सगरमाथाको चुचुरो टेक्नेहरूको कुरा सुन्दा ‘एकपटक त कसो नपुगिएला ?’ भन्ने लाग्थ्यो । सन् १९९० मे १० मा त्यो सपना पूरा भयो ।
प्हिलोपटक सगरमाथाको चुचुरो चुम्दा बिहानको ११ बजेको हुदो हो । चुचुरो पुग्दा सुुरुमा त केही सम्झिनै सकिन । त्यहा टेक्नेबित्तिकै नेपाली झन्डा फहराए । गर्वले छाती ढक्क फुल्यो, खुसीले आखा रसाए । सबै दुःखकष्ट बिर्सिए । परिवारलाई सम्झे तर खबर गर्न सकिएन । त्यो खुसी श्रीमतीसग सेयर गर्न पाए हुन्थ्यो भन्ने लागेको थियो ।
मसगै सगरमाथा आरोहण गरेका थिए– पहिलो सगरमाथा आरोही सर एडमन्ड हिलारीका छोरा पिटर हिलारीले । उनको आरोहणले पनि होला, मिडियाले निकै कभरेज गरे । विदेशी मिडियाले समेत मेरो नाम र फोटो छापे । मलाई त त्यति धेरै प्रचारप्रसार होला भन्ने लागेकै थिएन । पहिलोपटक भएकाले तयारी पनि निकै गर्नुपर्यो । कपडा र अन्य सामान महगो थियो । अहिलेजस्तो राम्रो सामान पनि पाइन्नथ्यो । ५, ६ वटा त ज्याकेट लगाउनुपथ्र्यो । अहिलेजस्तो एउटै लगाए पुग्ने डाउन ज्याकेट पाइदैनथ्यो त्यसबेला । कुनै पनि सामान सजिलै पाइदैनथ्यो । विदेशीको टोलीमा चढेकाले धेरै सामान उनीहरूले नै उपलब्ध गराए तर त्यतिले मात्रै पुगेन । आङ्खनो पनि निकै खर्च भयो ।
त्यसबेला म २६ वर्षको थिए । बिहे भइसकेको थियो । ‘सगरमाथा चढ्छु’ भन्दा परिवारलाई निकै डर लागेको थियो तर पेसा नै यही भएकाले रोकावटचाहि भएन । अन्नपूर्ण र अन्य ससाना हिमाल चढिसकेकाले कन्फिडेन्स निकै बढेको थियो । तैपनि, मनभित्र एउटा डरचाहि थियो । घरबाट निस्केको डेढ महिनापछि घर फिर्दा सबैजना निकै खुसी भएका थिए ।
पहिलोपटक सगरमाथा चढेको २१ वर्ष नाघिसकेछ । हरेक वर्ष चढिरहेको छु तर निकै परिवर्तन देख्छु अहिले । पहिले हिउ नै हिउ थियो, अहिले ढुङ्गा धेरै देखिन्छन् । सञ्चारका लागि सजिलो थिएन, स्याटेलाइट फोन थियो तर अहिलेजस्तो आधुनिक प्रविधि थिएन ।
सगरमाथाको टुप्पामा पुग्न जति गाह्रो छ सुरक्षितसाथ आधार शिविर आइपुग्न त्योभन्दा निकै गाह्रो छ । बेस क्याम्प नआइपुगुन्जेल डर लागिरहन्छ । धेरै मान्छे चढ्दाभन्दा झर्दा मर्छन् । जतिपटक चढे पनि सगरमाथा चढ्न सजिलोचाहि कहिल्यै नहुने रहेछ । ज्यानको जोखिम लिएरै चढ्नुपर्छ हरेकपटक । १६ पटकसम्म पेसाका रूपमा चढे । त्यसपछि भने देशका लागि चढिरहेको छु । सन् २००८ देखि ‘इको एभरेस्ट एक्स्पिडिसन’मार्फत् सगरमाथा सफाइ अभियान चलाइरहेको छु ।
प्रस्तुतिः लक्ष्मीप्रसाद खतिवडा
प्रतिक्रिया