इन्टरनेट प्रयोगकर्ता ४० लाख

काठमाडौँ, २९ फागुन । सूचना प्रविधिको अभिन्न अङ्ग मानिने इन्टरनेटका प्रयोगकर्ता नेपालमा ४० लाख ४७ हजार पुगेका छन् । नेपाल दूरसञ्चार प्राधिकरणले प्रकाशित गरेको व्यवस्थापन सूचना प्रणाली (एमआइएस) को आधारमा यो तथ्याङ्क बाहिर आएको हो ।
प्राधिकरणका अनुसार १५.२० प्रतिशत जनतामा इन्टरनेटको पहुँच पुगेको छ । सबैभन्दा बढी इन्टरनेट प्रयोगकर्ता निजी कम्पनी एनसेलका छन् । उसका २३ लाख १३ हजार इन्टरनेट ग्राहक रहेको प्राधिकरणको तथ्याङ्क छ । तर, एनसेलका सबै प्रयोगकर्ता जिपिआरएसका हुन् । नेपाल टेलिकमका भने १६ लाख ५ हजार इन्टरनेट ग्राहक छन् । टेलिकमले डायलअप, एडिएसएल, जिपिआरएस र सिडिएमए आइएक्स प्रविधिमा इन्टरनेट सेवा प्रदान गरिरहेको छ । टेलिकमका ७८ हजार तीन सय ९० ग्राहक एडिएसएलका छन् भने १४ लाख १३ हजार जिपिआरएस प्रयोगकर्ता छन् । सिडिएमए इन्टरनेट प्रयोगकर्ता एक लाख आठ हजार छन् । युटिएलका भने ६६ हजार तीन सय ७० इन्टरनेट ग्राहक छन् ।
सेवा महङ्गो भएका कारण निजी क्षेत्रका इन्टरनेट सेवा प्रदायक कम्पनी (आइएसपी) का ग्राहक भने बढ्न सकेका छैनन् । आइएसपीका ६२ हजार चार सय ग्राहक छन् । यीमध्ये वायरलेस इन्टरनेटका ग्राहक ३१ हजार र केवुलबाट इन्टरनेट चलाउने १७ हजार छन् । त्यस्तै १४ हजारले डायलअप इन्टरनेट चलाइरहेका छन् । प्राधिकरणले हालसम्म ४६ वटा कम्पनीलाई इन्टरनेट सेवा प्रदायकको लाइसेन्स दिएको छ ।
कुल इन्टरनेट प्रयोगकर्तामध्ये सबैभन्दा बढी ५७ प्रतिशत एनसेलका छन् । त्यस्तै नेपाल टेलिकमका प्रयोगकर्ता ४० प्रतिशत छन् भने युटिएल र अन्य इन्टरनेट सेवा प्रदायक कम्पनीहरूको हिस्सा क्रमशः दुई र एक प्रतिशत छ । पछिल्लो समय इन्टरनेट मोबाइल टेलिफोनमा समेत चल्ने भएपछि यसका ग्राहक ह्वात्तै बढेका हुन् । एक महिनामा सरदर एक लाख ७० हजार जिपिआरएसका ग्राहक थपिने गरेको तथ्याङ्क छ । एडिएसएल र डायलअपका ग्राहक भने उल्लेख्य रूपमा बढ्न सकेका छैनन् ।
इन्टरनेट प्रयोगकर्तालाई मुलुकको आर्थिक विकासको एक महत्वपूर्ण सूचकाङ्कका रूपमा लिइन्छ । तर, प्रयोगकर्ता बढे पनि कुल गार्हस्थ उत्पादनमा यसको सकारात्मक प्रभाव देखिएको छैन । मोबाइलमा इन्टरनेट चलाउनेको सङ्ख्या बढी भएकाले आर्थिक प्रभाव नपरेको विज्ञहरू बताउँछन् । दूरसञ्चार प्राधिकरणका निर्देशक पुरुषोत्तम खनाल तीव्र गतिको ब्रोडब्यान्ड इन्टनेट महङ्गो भएकाले उपभोक्ता बढ्न नसकेको बताउँछन् । ग्रामीण दूरसञ्चार कोषमा जम्मा भएको सवा पाँच अर्ब रुपियाँ ग्रामीण क्षेत्रमा अप्टिकल फाइबरमार्फत इन्टरनेट सेवा विस्तार गर्ने, सेवा प्रदायकलाई अनुदान दिने योजना रहेको निर्देशक खनालले जानकारी दिए । पुस मसान्तसम्ममा टेलिफोन प्रयोगकर्ता नेपालीको सङ्ख्या भने १५ करोड ३२ लाख २७ हजार पुगेको छ । यो कुल जनसङ्ख्याको करिब ५८ प्रतिशत हो । दूरसञ्चार क्षेत्रको वार्षिक वृद्धिदर ४४ प्रतिशत रहेको र यही अवस्था कायम रहे दुई वर्षमा शतप्रतिशत टेलिघनत्व पुग्ने प्राधिकरणले जनाएको छ ।
मोबाइल प्रयोगकर्ताको सङ्ख्या १३ करोड ६० लाख नाघेको छ । पछिल्लो तीन वर्षमा मोबाइल प्रयोगकर्ता तीन गुणाले बढेका छन् भने मासिक दुई लाख ५० हजार मोबाइल प्रयोगकर्ता थपिइरहेका छन् ।  टेलिकम क्षेत्रमा गत आर्थिक वर्षमा ४६ अर्ब रुपियाँको कारोबार भएको थियो भने सरकारलाई २० अर्ब रुपियाँ राजस्व प्राप्त भएको थियो । यो क्षेत्रले ५० हजारलाई प्रत्यक्ष रोजगारी दिएको बताइएको छ ।  अन्तर्राष्ट्रिय अनलाइन पपुलेसन फोरकास्टको दाबीअनुसार सन् २०१३ सम्ममा विश्वभर इन्टरनेट प्रयोगकर्ताको सङ्ख्या दुई अर्ब २० करोड पुग्नेछ । एसियामा ४३ प्रतिशत जनताको पहुँचमा इन्टरनेट पुग्ने वेबसाइटको दाबी रहेको छ ।  हाल सबैभन्दा बढी इन्टरनेट प्रयोगकर्ता चीनमा छन् । विकसित मुलुकका तुलनामा नेपालजस्तो विकासोन्मुख मुलुकमा इन्टरनेट प्रयोगकर्ताको सङ्ख्या तीव्र रूपमा बढ्ने प्रक्षेपण गरिएको छ ।