काठमाडौं । भारतबाट इरानमा अध्ययन गर्न गएका धेरै विद्यार्थीहरू पछिल्लो समय इजरायल र इरानको युद्ध बढ्दै गएपछि स्वदेश फर्किएका छन् । उनीहरुले स्वदेश फर्किएपछि इरानमा रहँदा इजरायल र इरानको युद्धमा आफूहरुले भोगेको अनुभव सुनाएका छन् भने हाल राहतको सास फेरेका छन् ।
‘मैले त्यहाँ धेरै देखेँ, क्षेप्यास्त्र आक्रमणहरू देखेँ, रातमा ठूलो आवाज सुनेँ, अब स्वदेश आउन पाउँदा खुसी छु, जब स्थितिमा सुधार हुन्छ, हामी फेरि इरान जानेछौँ’, तीमध्ये एक विद्यार्थी यासिर गफ्फारले भने ।
यासिर गफ्फार पढ्न इरान गएका थिए भने इजरायल र इरानको युद्धमा त्यहाँ अड्किएका थिए । अब भारत फर्किएपछि उनले राहतको सास फेरेका छन् । यासिर बिहीबार बिहान इरानबाट दिल्ली पुगेका ११० जना भारतीय विद्यार्थीहरूमध्ये एक हुन् ।
परराष्ट्र मन्त्रालयका अनुसार इजरायल र इरानबीच बढ्दो युद्धका कारण भारतले अपरेशन सिन्धु सुरु गरेको छ । यस अपरेशनको उद्देश्य इरानबाट भारतीयहरूलाई सुरक्षित रूपमा फिर्ता ल्याउनु हो । विदेश मन्त्रालयका प्रवक्ता रणधीर जयसवालले जुन १८ मा भनेका थिए कि जुन १७ मा इरानको उत्तरी भागबाट ११० विद्यार्थीहरूलाई सुरक्षित रूपमा बाहिर निकालिएको थियो ।
कोठामाथिबाट क्षेप्यास्त्र गयो, झ्याल हल्लियो
भारत सरकारले इरानबाट सुरक्षित रूपमा निकालेका ११० जना विद्यार्थीहरूमध्ये मरियम रोज पनि एक हुन् । इरानमा भएको युद्धको बारेमा कुरा गर्दै मरियमले भनिन्, ‘उर्मियामा हामीले छात्रावासको अगाडिबाट क्षेप्यास्त्रहरू जाँदै गरेको देख्यौँ, मलाई एउटा घटना राम्ररी याद छ, राति ३ बजे हाम्रो छात्रावासमाथिबाट एउटा क्षेप्यास्त्र गयो, त्यसपछि मेरो कोठाको सम्पूर्ण झ्याल हल्लियो ।’
यी विद्यार्थीहरूलाई पहिले उर्मियाबाट सडकमार्गबाट आर्मेनिया ल्याइएको थियो । त्यसपछि तिनीहरू आर्मेनियाबाट उडानबाट नयाँ दिल्ली विमानस्थल पुगेका हुन् । दिल्लीका बासिन्दा अमन नजर केही वर्षअघि अध्ययनको लागि इरान गएका थिए ।
उनले कहिल्यै कल्पना पनि गरेका थिएनन् कि उनी यति कठिन परिस्थितिमा फर्कनुपर्नेछ । अमन नजर भन्छन्, ‘म धेरै खुसी छु, मेरो परिवारलाई देखेको खुशी म शब्दमा व्यक्त गर्न सक्दिन, मेरो बुबा मलाई पर्खिरहनुभएको छ, त्यहाँ (इरानमा) अवस्था धेरै खराब छ ।’ त्यसैगरी अर्की विद्यार्थी हुमैरा सादिक पनि घर फर्कन पाउँदा खुसी छिन्, तर पढाइ बीचैमा छोडेकोमा पनि दुःखी छिन् ।
हुमैरा सादिक भन्छिन्, ‘म मेरा आमाबाबुलाई भेट्न पाउँदा खुसी छु, तर पढाइ छाड्नु परेकोमा पनि दुःखी छु, यो कोर्सको चौथो वर्ष थियो, म पढाइ पूरा गरेपछि मात्र फर्कने आशामा थिएँ, तर अचानक फर्कनु पर्यो, त्यहाँ मैले देखेको वातावरणले मलाई कहिल्यै लागेको थिएन कि म घर फर्कन पाउँछु ।’
यस्तो भन्छन् विद्यार्थीहरूका बुवाआमा
हैदर अली र उनकी श्रीमती अर्शी हैदर बुधबार रातिदेखि विमानस्थलमा आफ्नो छोरा माज हैदरलाई पर्खिरहेका थिए । २१ वर्षीय माज हैदर इरानको उर्मिया विश्वविद्यालयमा एमबीबीएस प्रथम वर्षका विद्यार्थी हुन् ।
पत्रकारसँग कुरा गर्दै हैदर अलीले भने, ‘जब म माजसँग कुरा गरिरहेको थिएँ, उनी भन्दै थिए कि इरानको वातावरण राम्रो छैन, त्यसैले उनी भारत फर्कनुपर्यो, माज आफैँले केही गर्न सक्नु अघि नै भारत सरकारले उनलाई त्यहाँबाट निकाल्यो र उनी आफ्नो देश फर्किरहेका छन्, यो धेरै खुशीको कुरा हो ।’
हैदर र अर्शी बाहेक युद्ध सुरु भएदेखि नै आफ्ना छोराछोरी भारत फर्कने प्रतीक्षामा रहेका धेरै परिवारहरू छन् । उत्तर प्रदेशको बुलन्दशहरका बासिन्दा डा परवेज आलम पछिल्लो केही घण्टादेखि नयाँ दिल्ली विमानस्थलको गेट नम्बर ४ मा उभिरहेका थिए । उनका जेठा छोरा समीर आलम इरानबाट सकुशल फर्किरहेका थिए ।
डा परवेज आलमले भने, ‘मेरो छोरा समीर दुई वर्षअघि एमबीबीएस गर्न इरानको उर्मिया गएको थियो, ऊ त्यहाँको उर्मिया विश्वविद्यालयमा पढिरहेको थियो, अवस्था बिग्रिएदेखि नै परिवार चिन्तित थियो। हामी हाम्रो सरकारप्रति आभारी छौँ ।’
के हो ‘अपरेशन सिन्धु’ ?
भारत सरकारको विदेश मन्त्रालयका अनुसार इरान र इजरायलबीच जारी युद्ध कारण स्थिति बिग्रँदै गएको सन्दर्भमा भारत सरकारले विगत धेरै दिनदेखि इरानमा रहेका भारतीय नागरिकहरूको सुरक्षाको लागि निरन्तर कदम चालिरहेको छ ।
पहिलो चरणमा भारतीय दूतावासले १७ जुन २०२५ मा इरानको उत्तरी भागबाट ११० भारतीय विद्यार्थीहरूलाई सुरक्षित रूपमा बाहिर निकाल्यो । यी विद्यार्थीहरूलाई सडकबाट आर्मेनिया लगिएको थियो, जहाँ तिनीहरू भारतीय दूतावासहरूको निरीक्षणमा राजधानी येरेवन पुगेका थिए ।
१८ जुन २०२५ मा दिउँसो ३ बजेतिर, यी विद्यार्थीहरू येरेवनबाट विशेष उडान मार्फत भारतको लागि प्रस्थान गरे र १९ जुन २०२५ को बिहान नयाँ दिल्ली पुगे । यो अपरेशन सिन्धुको प्रारम्भिक चरणको अंश हो ।
प्रारम्भिक चरणमा उर्मिया र यसको वरपरका क्षेत्रहरूमा अध्ययनरत विद्यार्थीहरूलाई भारत ल्याइएको छ । इजरायलले हालै इरानी शहरहरू तेहरान र इस्फहानमा आक्रमण तीव्र पारेको थियो र यी दुवै शहरहरू सबैभन्दा बढी प्रभावित क्षेत्रहरूमध्ये एक हुन् ।
भारतीय विद्यार्थीहरू हाल यी शहरहरूमा फसेका छन् भने फर्केका विद्यार्थीहरू आशावादी छन् कि उनीहरूलाई पनि चाँडै सुरक्षित रूपमा बाहिर निकालिनेछ ।– बीबीसी
प्रतिक्रिया