काठमाडौं । गत बिहीबार लन्डनको लागि उड्दै गरेको एयर इन्डियाको विमान अहमदाबादमा दुर्घटनाग्रस्त भयो । एयर इन्डियाले विमानमा सवार २४२ यात्रुहरू मध्ये २४१ जनाको मृत्यु भएको र एक बेलायती नागरिक बाँचेको तथा उनको उपचार भइरहेको जनाएको छ ।
यो भारतको इतिहासको सबैभन्दा पीडादायी विमान दुर्घटनाहरू मध्ये एक हो । यसअघि १९९६ मा दिल्ली नजिकै चरखी–दादरीमा दुई विमानहरू आकाशमै ठोक्किएका थिए । जसमा तीन सयभन्दा बढी मानिसहरूको मृत्यु भएको थियो ।
बिहीबार एयर इन्डियाको उडान १७१, बोइङ ७८७ ड्रीमलाइनर, अहमदाबादबाट लन्डनका लागि उडेको थियो । विमानमा सवार यात्रुहरू भारत र विदेशका धेरै राज्यका थिए । विमानमा रहेका चालक दलका कुनै पनि सदस्य बाँचेनन् ।
मुख्य पाइलट र सहपाइलटसहित सात जना चालक दलका सदस्यहरू मुम्बईका थिए भने एक जना पिम्परी चिंचवडका थिए ।
उनीहरू सबै अनुभवी र यस क्षेत्रमा धेरै वर्षको अनुभव भएको बताइएको छ ।
विमानमा चालक दलका सदस्यहरूमा पाइलट सुमित सबरवाल, सहपाइलट क्लाइभ कुन्दर, अपर्णा महाडिक, मैथिली पाटिल, दीपक पाठक, रोशनी संघारे र सैनिता चक्रवर्ती थिए ।
सुमित सबरवाल पाइलट
६० वर्षीय क्याप्टेन सुमित सबरवाल आफ्ना ८८ वर्षीय बुबा पुष्पराज सबरवालसँग मुम्बईको पवईस्थित जलवायु विहार समाजमा बस्थे । सबरवाल आठ हजार घण्टाभन्दा बढी उडान अनुभव भएका अनुभवी पाइलट थिए ।
उनका एक छिमेकीले सुमित लामो करियरपछि अवकाश लिने तयारीमा रहेको र अवकाश अगाडि नै उनको दुर्घटनामा मृत्यु भएको बताए ।
उनले आगामी केही महिनामा अवकाश लिने र आफ्नो बुबासँग स्थायी रूपमा बस्ने योजना बनाएका थिए, तर त्यस्तो भएन ।
सुमितले १९९४ देखि पाइलटको काम गरिरहेका थिए । आफैँ पाइलट हुनुको साथै, उनले धेरै युवा पाइलटहरूलाई पनि तालिम दिए ।
हालै उनकी आमाको कोरोना अवधिमा मृत्यु भएको थियो । उनकी बहिनी दिल्लीमा बस्छिन् । उनकी बहिनीका दुई छोराहरू पनि पाइलट बनेका छन् भने यस क्षेत्रसँग सम्बन्धित छन् ।
सबरवालका केही आफन्तहरू उनको शव लिन र थप कामको लागि अहमदाबाद गएका छन् । यद्यपि उनको वृद्ध बुबा आफ्नो छोरा गुमाएपछि गहिरो स्तब्ध छन् ।
क्लाइभ कुन्दर सहपाइलट
सुमित सबरवालका सहपाइलट क्लाइभ कुन्दर थिए । यद्यपि उनी सबरवालभन्दा कान्छा थिए । उनीसँग यस्ता ड्रीमलाइनर उडाउने व्यावसायिक अनुभव पनि थियो ।
उनीसँग लगभग १,५०० घण्टा उडानको अनुभव थियो । क्लाइभको पनि यस विमान दुर्घटनामा मृत्यु भएको छ । अभिनेता विक्रान्त मेसीले क्लाइभको परिवारसँग सम्बन्धित छन् । उनले इन्स्टाग्राममा यो दुर्घटनामा शोक व्यक्त गरेका छन् ।
विक्रान्तले लेखेका छन्, ‘मेरो काका क्लिफर्ड कुन्दरले यस दुर्घटनामा आफ्नो छोरा गुमाए, क्लाइभ कुन्दर यस दुर्भाग्यपूर्ण विमानमा प्रथम अधिकारीको रूपमा काम गरिरहेका थिए ।’ टाइम्स अफ इन्डियाका अनुसार क्लाइभको परिवार मूल रूपमा कर्नाटकको मंगलोरका हुन् । तर उनीहरू धेरै वर्ष पहिले मुम्बई आएका थिए ।
क्लाइभकी आमाले पनि एयर इन्डियामा एयर होस्टेजको रूपमा काम गरेकी थिइन् । मुम्बईमा अध्ययन गरेपछि क्लाइभले अमेरिकाको फ्लोरिडामा आफ्नो व्यावसायिक पाइलट तालिम पूरा गरेका थिए ।
उनले आफ्नो व्यावसायिक करियरको सुरुवातदेखि नै ११०० घण्टा उडान पूरा गरिसकेका थिए । क्लाइभका आफन्तहरूले दिएको जानकारी अनुसार उनका आमाबाबु हाल आफ्नी छोरीलाई सामेल गर्न अष्ट्रेलिया सरेका छन् ।
मैथिली पाटिल एयर होस्टेज
मैथिली पाटिल पनवेलको न्हावा गाउँकी बासिन्दा हुन् भने दुई वर्षअघि एयर इन्डियामा चालक दलको सदस्यको रूपमा सामेल भएकी थिइन् ।
विमान दुर्घटनाको खबर पाएपछि उनकी आमा, काका र भाइ अहमदाबाद गएका छन् । मैथिलीको परिवारमा पाँच सदस्य छन् भने उनी तीन दाजुभाइ दिदीबहिनीमध्ये जेठी थिइन् ।
मैथिली पाटिलका बुबा पनवेल नजिकैको ओएनजीसी कम्पनीमा काम गर्छन् । उनले तीनै जना छोराछोरीलाई धेरै कठिन परिस्थितिमा पढाएका छन् । यो घटनापछि उनी पनि स्तब्ध छन् ।
न्हावा गाउँको टीएस रहमान स्कूलमा १२ कक्षासम्म पढेकी मैथिलीको बाल्यकालदेखि नै एयर होस्टेज बन्ने सपना थियो । मैथिलीले धेरै कठिन परिस्थितिमा पढेकी थिइन् । दुई वर्षअघि उनले आफ्नो उड्डयन अध्ययन पूरा गरेर एयर इन्डियामा काम गर्न थालेकी थिइन् ।
मैथिलीका आफन्त तथा न्हावा गाउँका पूर्वसरपञ्च जितेन्द्र म्हात्रेले मैथिलीको बारेमा जानकारी दिए । जितेन्द्र पाटिलले भने, ‘हाम्री छोरी कठिन परिस्थितिमा पढेर एयर होस्टेज बनिन् भन्ने घटनाले हामी स्तब्ध भएका छौँ, हाम्री छोरीले धेरै कठिन परिस्थितिमा पढिन् र एयर होस्टेस बन्ने आफ्नो सपना पूरा गरेकी थिइन् ।’
‘हामी यो घटनालाई विश्वास गर्न सक्दैनौँ, हाम्रा केही मानिसहरू अहमदाबाद गएका छन्, सरकार र प्रशासनलाई हाम्रो एउटै अनुरोध छ कि हाम्रो परिवारका सदस्य फर्केर नआउन्, तर परिवारलाई सहयोग गर्नुपर्छ’, उनले भने ।
मैथिलीले पढेको विद्यालयकी प्रिन्सिपल डेजी पलले मैथिली केही दिनअघि विद्यालयमा आएको बताउँदै विद्यार्थीहरूलाई उड्डयन क्षेत्रमा करियर बनाउने बारेमा मैथिलीले मार्गदर्शन गरेको बताइन् ।
उनले भनिन्, ‘मैथिली पाटिल एकदमै शान्त, अनुशासित र आशाजनक केटी थिइन्। उनले हाम्रो विद्यालयबाट कक्षा १ देखि १२ सम्म पढिन् ।’
डेजी पलले भनिन्, ‘दुई महिनाअघि स्कूलले पूर्व छात्राहरूलाई आमन्त्रित गरिएको थियो, उनी त्यतिबेला आएकी थिइन्, उनले हालका विद्यार्थीहरूलाई मार्गदर्शन गरेर एयर होस्टेसको रूपमा करियरका अवसरहरूको बारेमा बताइन् ।’
दीपक पाठक एयर होस्टेज
अहमदाबाद विमान दुर्घटनामा मृत्यु हुनेहरूमा बदलापुरका ३४ वर्षीय दीपक पाठक पनि थिए । उनी विगत ११ वर्षदेखि एयर इन्डियामा एयर होस्टेजको रूपमा काम गरिरहेका थिए ।
दीपक पाठक बदलापुरका बासिन्दा थिए । यद्यपि, उनको बाल्यकाल मुम्बईको परेल क्षेत्रमा बितेको थियो । उनले आफ्नो स्कूली शिक्षा परेल क्षेत्रमा र कलेज शिक्षा आदर्श कलेज बदलापुरमा गरेका थिए ।
दीपकको परिवारका अनुसार कलेजपछि दीपक उड्डयनमा करियर बनाउन चाहन्थे । त्यसै अनुसार उनले कदम चालेर आफ्नो मन पर्ने क्षेत्रमा प्रवेश गरेका थिए ।
उनी सधैँ विमान उडान भर्नु अघि घरमा फोन गर्थे र सधैं जस्तै, उनी लन्डन उडान भर्नु अघि घरमा फोन गर्थे । गत बिहीबार उनले विमान उडान भर्नुभन्दा केही मिनेटअघि आफ्नो फेसबुक स्टेटस पनि अपडेट गरेका थिए ।
उनका बुबा एक मात्र घरेलु कामदार भएकाले सबै सन्तानहरूलाई पढाउन र घर चलाउन उनलाई धेरै गाह्रो थियो । दीपक पाठकका बुबा बालासाहेब पाठक रेलवेको माटुन्गा कार्यशालामा काम गर्थे ।
दीपक पाठकको विवाह चार वर्षअघि भएको थियो । उनकी श्रीमती कामको लागि नासिक गएकी थिइन् । उनी बदलापुरमा आफ्ना आमाबाबुसँग आएर बस्थे । हाल उनी र उनकी श्रीमती कामको लागि घाटकोपरमा भाडाको घरमा बस्दै आएका थिए ।
दीपकका दुई दिदीबहिनी पनि छन् । घटनाको जानकारी पाएपछि दीपकका दिदीबहिनी र आफन्तहरू अहमदाबाद गएका छन् । हाल बदलापुरको घरमा आमाबाबु र अन्य आफन्तहरू सहभागी छन्, तर उनीहरू कुरा गर्ने अवस्थामा छैनन् ।
दीपकका बाल्यकालका साथी सार्थक सुर्वे र दीपकका बुबा बालासाहेबले पाठकका साथी शरद मातोंडकरले जानकारी दिएका हुन् । सार्थक सुर्वेले यो धेरै दुर्भाग्यपूर्ण रहेको र दीपकले आफ्नो सपनाको लागि संघर्ष गरेर यो उनको अन्त्य भएको बताए ।
दीपकका साथी सार्थकले भने, ‘हामी यो विश्वास गर्न सक्दैनौँ, दीपक धेरै मिलनसार थिए, उनी अहिलेसम्म आफ्ना सपनाहरूको लागि लडिरहेका थिए, उनी धेरै कुरामा रुचि राख्थे, उनी नाच्थे, गाउने गर्थे र रिल पनि बनाउँथे ।’
रोशनी संघार एयर होस्टेज
डोम्बिवलीकी २७ वर्षीया रोशनी संघारको पनि अहमदाबादमा एयर इन्डियाको विमान दुर्घटनामा मृत्यु भएको छ । उनी आफ्नो परिवारसँग मुम्बई नजिकैको ठाणे जिल्लाको डोम्बिवलीमा बस्थिन् । उनको परिवारमा उनकी आमा, बुबा र कान्छो भाइ छन् ।
संघार परिवार यस दुःखद घटनाबाट गहिरो स्तब्ध भएको छ । रोशनी संघारका काका दत्त संघारले बताए अनुसार बाल्यकालदेखि नै रोशनीले एयर होस्टेज बन्ने सपना देखेकी थिइन् ।
दत्त संघारले भने, ‘लगभग पाँच वर्षअघि रोशनीले आफ्नो सपना पूरा गरिन् र घरेलु एयरलाइन्समा एयर होस्टेजको रूपमा काम गर्न थालेकी थिइन्, तर उनी अन्तर्राष्ट्रिय एयरलाइन्समा पनि काम गर्न चाहन्थिन्, त्यसैले उनी लगभग दुई वर्षअघि एयर इन्डियामा काम गर्न थालेकी थिइन् ।
रोशनीका मामा प्रवीणले रोशनीको संघर्ष १० बाइ १० कोठामा बस्नेदेखि अन्तर्राष्ट्रिय एयरलाइन्समा एयर होस्टेज बन्नेसम्मको रहेको बताए । उनका काकाले रोशनीको विवाहको लागि कुराकानी भइरहेको बताए । तर उनको विवाह हुन नपाई निधन भयो ।
रोशनीको इन्स्टाग्राम प्रोफाइल अनुसार उनी एक ब्लगर थिइन् । ‘स्काई लभ्स हर’ उनको प्रोफाइलको नाम हो । रोशनी उनको इन्स्टाग्राम प्रोफाइलमा धेरै सक्रिय थिइन् । इन्स्टाग्राममा उनका लगभग ५७ हजार फलोअर्स छन् ।
अपर्णा महाडिक एयर होस्टेज
मुम्बईको गोरेगाउँकी निवासी अपर्णा महाडिक पनि लन्डन जाने एयर इन्डियाको उडानमा एयर होस्टेज थिइन् । उनीसँग धेरै वर्षको अनुभव पनि थियो र हाल वरिष्ठ एयर होस्टेजको रूपमा काम गरिरहेकी थिइन् । उनका श्रीमान अमोल महाडिक पनि सोही क्षेत्रमा पाइलटको रूपमा कार्यरत छन् ।
४० वर्षीया अपर्णा विगत १० वर्षदेखि यस क्षेत्रमा काम गर्दै आएकी थिइन् । उनको परिवारमा ९ वर्षीया छोरी र श्रीमान छन् । अपर्णा महाडिक सांसद तथा एनसीपी (अजित पवार) महाराष्ट्र प्रदेशका अध्यक्ष सुनील तटकरेकी बहिनीकी बुहारी हुन् ।
त्यसैले विमान दुर्घटनाको खबर पाउने बित्तिकै राजनीतिक क्षेत्रसँग सम्बन्धित धेरै व्यक्तिहरू गोरेगाउँस्थित उनको घरमा पुगेका छन् । अदिति तटकरे र अनिकेत तटकरे पनि उनको घर पुगेका थिए । उनीहरूका आफन्तहरू स्तब्ध भए भने उनीहरूमध्ये कसैसँग पनि प्रत्यक्ष कुरा गर्न सम्भव भएन ।
महाडिक परिवारका परिचित तथा राज्यमन्त्री योगेश कदमले भने, ‘यो घटना धेरै दुःखद छ, महाडिक र तटकरे दुवै परिवार शोकमा छन्। हामी उनीहरूसँगै छौँ, परिवार र समाजका सदस्यको रूपमा ।’
सैनिता चक्रवर्ती एयर होस्टेज
३५ वर्षीया सैनिता चक्रवर्ती लन्डन जाने एयर इन्डियाको उडानमा सबैभन्दा कान्छी चालक दलका सदस्यहरूमध्ये एक थिइन् । उनी मुम्बईको जुहू कोलिवाडामा बस्थिन् ।
सैनिता पहिले एयरलाइन्स ‘गो एयर’ मा काम गर्थिन् भने हालै एयर इन्डियामा जैन भएकी थिइन् । एक स्कूल साथीले इन्डियन दिएको जानकारी अनुसार सैनिता मुम्बईमा हुर्किएकी थिइन् । उनले मानेकजी कूपर विद्यालयमा अध्ययन गरेकी थिइन् भने थप अध्ययन मिठीबाई कलेजमा गरेकी थिइन् ।
इरफान शेख एयर होस्टेज
२२ वर्षीय इरफान शेख पनि एयर इन्डियाको उडानका चालक दलका सदस्य थिए । कामको सिलसिलामा इरफान मुम्बईमा बस्थे । तर उनको परिवार पिम्परीको सन्त तुकाराम नगरमा बस्छन् । दुई वर्षअघि उड्डयन क्षेत्रमा काम गर्ने इरफान कामबाट छुटेपछि पिम्परी जान्थे ।
उनी अन्तिम पटक केही दिनअघि बकर इदको अवसरमा घर गएका थिए । इरफानका आफन्तहरूका अनुसार उनी एयर विस्तारामा जैन भएका थिए । तर त्यो कम्पनी एयर इन्डियामा गाभिएपछि उनले एयर इन्डियामा काम गर्न थालेका थिए । यसअघि पनि उनले अन्तर्राष्ट्रिय उडानहरूमा काम गरेका थिए ।
उनको कामको सूची आवश्यकता अनुसार परिवर्तन हुँदै गएको थियो । जब उनलाई थाहा भयो कि उनले यो उडान लन्डन लैजानुपर्छ । उनी पिम्परीमा थिए । त्यसपछि उनको परिवार उनलाई पुणे विमानस्थलमा छोड्न आएको थियो ।– बीबीसी हिन्दी
प्रतिक्रिया