रुसले युद्धविराम गर्ने अमेरिकी आशा

वासिंगटन । किएभका युरोपेली सहयोगीहरूले मस्कोलाई बिनासर्त ३० दिनको युद्धविराम गर्न आग्रह गरेको केही घण्टापछि रुस र संयुक्त राज्य अमेरिकाले युक्रेनमा युद्ध अन्त्य गर्ने ‘अर्को कदम’ बारे छलफल गरेका छन् । सो छलफलपछि अमेरिकाले युद्ध विरामको आशा राखेको छ । रुसले भने धेरै सर्त अघि सारेको छ ।

संयुक्त राज्य अमेरिकाले यस साता साउदी अरबमा वार्ता गरेपछि ३ वर्षभन्दा लामो युद्धमा लडाइँ रोक्न प्रस्ताव गरेको थियो । सो प्रस्तावलाई युक्रेनले स्वीकार गरेको हो । रुसी राष्ट्रपति भ्लादिमिर पुटिनले प्रस्तावमाथि ‘गम्भीर प्रश्नहरू’ उठाएका छन् ।

युक्रेनका राष्ट्रपति भोलोदिमर जेलेन्स्कीले शनिबार क्रेमलिनलाई युद्ध अन्त्य गर्न नचाहेको आरोप लगाउँदै मस्कोले कुनै पनि युद्धविराममा सहमत हुनुअघि ‘युद्धभूमिमा आफ्नो स्थिति सुधार गर्न’ चाहेको चेतावनी दिए ।

अमेरिकी विदेशमन्त्री मार्को रुबियोले आफ्ना रुसी समकक्षी सर्गेई लाभरोभसँग गत महिना साउदी अरबमा भएको अमेरिका–रुस शिखर सम्मेलनमा ‘समझदारी कार्यान्वयनका ठोस पक्षहरू’ बारे छलफल गरेको मस्कोले आइतबार जनाएको छ ।

फेब्रुअरीमा भएको रियाद भेला मस्कोले आफ्नो आक्रमण सुरु गरेपछि संयुक्त राज्य अमेरिका र रुसबीचको पहिलो उच्चस्तरीय बैठक थियो । ‘सर्गेइ लाभरोभ र मार्को रुबियो सम्पर्कमा रहन सहमत हुनुभयो’, रुसी विदेश मन्त्रालयले अमेरिकाले सुझाएको युद्धविरामको कुनै उल्लेख नगरी भनेको छ ।
विदेश मन्त्रालयका प्रवक्ता टेमी ब्रुसले शनिबार यो जोडीले युक्रेनमा ‘अर्को कदमहरूबारे छलफल गरेको’ बताए । उनले रुबियो र लाभरोभ ‘संयुक्त राज्य अमेरिका र रुसबीच सञ्चार पुनःस्थापनाका लागि काम जारी राख्न सहमत भएको’ पनि बताए । बेलायतले आयोजना गरेको युक्रेनसम्बन्धी भर्चुअल शिखर सम्मेलनमा प्रधानमन्त्री किर स्टार्मरले पुटिनलाई युद्धविराममा ‘आफ्नो खुट्टा तानेको’ आरोप लगाएको केही घण्टापछि यो फोन आएको थियो ।

‘रुसबाट आएको ‘हो, तर’ पर्याप्त छैन’, स्टार्मरले भने । उनले ‘युक्रेनमा एकपटक र सबैका लागि बर्बर आक्रमणहरू’ रोक्न आह्वान गरे ।
अर्को दिन किएभले रुसले युक्रेनका ९ क्षेत्रमा ९० वटा इरानी निर्मित साहेद ड्रोन प्रहार गरेको बताएको थियो ।

साताको सुरुमा युद्धविरामप्रति आफ्नो प्रतिक्रियामा पुटिनले यस पहलले रुसी सेनालाई नभई मुख्यतया युक्रेनलाई फाइदा पुग्ने भन्दै यसलाई धेरै क्षेत्रमा ‘अगाडि बढिरहेको’ बताएका थिए । उनले पहलमाथि ‘गम्भीर प्रश्नहरू’ उठाए । दक्षिणी र पूर्वी युक्रेनको केही भाग ओगटेको रुसले मोर्चाका केही क्षेत्रमा गति लिएपछि यो प्रस्ताव आएको हो ।

यसले आफ्नो कुस्र्क क्षेत्रका केही भागबाट युक्रेनी सेनालाई हटाएको छ । त्यहाँ किएभले भविष्यको कुनै पनि वार्तामा सम्भावित मोलमोलको चिप्सका रूपमा रुसी क्षेत्र कब्जा गर्ने आशा राखेको छ । पुटिनले फोनमा ट्रम्पसँग मस्कोको चिन्ताबारे छलफल गर्न चाहेको बताए । जेलेन्स्कीले शनिबार युद्धविराममा सहमत नभएर पुटिन ट्रम्पको विरुद्ध पनि जाँदै गरेको भन्दै मस्कोमाथि युद्ध समाप्त नगर्ने तरिकाहरू खोज्ने प्रयास गरेको आरोप लगाए । अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले रुसबारे केही मैत्रीपूर्ण बयान दिएका छन् ।

जेलेन्स्कीले पुटिनलाई ‘युद्धविराम कथित रूपमा अत्यन्त जटिल छ भनेर झुट बोलेको’ आरोप लगाए । युक्रेनले आइतबार खार्किभ क्षेत्रको इजियम सहरमा रूसी ड्रोन हमलामा १ व्यक्तिको मृत्यु भएको बताएको छ । खार्किभलाई रुसले युक्रेन आक्रमणको सुरुमा कब्जा गरेको थियो र पछि किएभका सेनाले फिर्ता लिएका थियो ।