आइतबारदेखि ऊर्जा सप्ताह

काठमाडौ : ‘जागौ, नवीकरणीय ऊर्जातिर लागौँ’ भन्ने मूल नाराका साथ ७ माघेदेखि नवीकरणीय ऊर्जा सप्ताह सुरु हुँदैछ । दैनिक १४ घन्टा लोडसेडिङको समस्या भोगिरहेका बेला ऊर्जा संकटको न्यूनीकरणका लागि प्रभावकारी देखिएको नवीकरणीय ऊर्जा प्रविधिको प्रवद्र्धनका लागि ऊर्जा सप्ताह हुन लागेको हो ।

१३ माघसम्म हुन लागेको सप्ताहअन्तर्गत नवीकरणीय ऊर्जा प्रविधिको प्रर्दशनी, र्‍याली, अन्तक्र्रियालगायत कार्यक्रम हुन लागेको छ । वैकल्कि ऊर्जा प्रवद्र्धन केन्द्रले आयोजना गर्न लागेको सप्ताहमा बिजुलीबाट चल्ने रेभा कार र्‍याली, ७ माघ र ८ मा भुकृटीमण्डपमा लघु जलविद्युत्, सोलार, बायोग्याँस, सुधारिएको चुल्हो, बायो ब्रिकेट, वायु ऊर्जालगायत नवीकरण ऊर्जाका प्रविधिको प्रदर्शन हुनेछ । प्रर्दशनीमा करिब एक सय स्टल रहने केन्द्रले जनाएको छ । त्यसैगरी १२ माघमा वसन्तपुरबाट नवीकरण ऊर्जा र्‍याली निकाल्ने कार्यक्रम पनि सप्ताहअन्तर्गत राखिएको छ । सहरी क्षेत्रमा ऊर्जा संकटको भयावह भइरहेको बेला सहरमा समेत नवीकरणीय ऊर्जा प्रविधिमा विस्तारका साथै प्रवद्र्धन गर्ने लक्ष्य पनि सप्ताहको छ ।
‘ऊर्जा संकटको बेलामा सहरी क्षेत्रमा पनि नवीकरणीय ऊर्जा सबैभन्दा उपयुक्त प्रविधि हो,’ केन्द्रका कार्यकारी निर्देशक डा. गोविन्दराज पोखरेलले थपे, ‘लाखौँ खर्च गरेर घर बनाउने सहरवासीले ३/४ लाख लगाएर सोलार राख्ने हो भने ऊर्जा संकट कहिल्यै पर्दैन तर हामीले त्यो जनचेतना जगाउन सकेका छैनौँ ।’ उनका अनुसार नेपालमा सहरको १० किलोमिटर क्षेत्रभित्रै झन्डै ३ हजार मेगावाटको वायु ऊर्जा, १९ लाख घरधुरीमा बायोग्याँस, एक सय मेगावाटको लघु जलविद्युत् र ३३ लाख सुधारिएको चुल्होको सम्भावना छ । ‘नवीकरणीय ऊर्जा प्रविधि गाउँदेखि सहरसम्म, सामाजिक मुद्दा सम्बोधन गर्न, वातावरण संरक्षण गर्न, रोजगारीको अवसर सिर्जना गर्न, ऊर्जा सुरक्षा तथा स्रोत साधनको उपयोग गर्नका लागि उपयुक्त छ,’ उनले भने । कार्यक्रममा केन्द्रद्वारा सहरी क्षेत्रमा ५० हजार सोलार पुर्‍याउने कार्ययोजना बजेट अभावका कारणले सम्भव नभएको जानकारी दिइएको थियो । सहरमा समेत अनुदान दिने गरी ल्याउन लागेको उक्त आयोजना बजेट अभावमा अघि बढ्न नसकेको निर्देशक पोखरेलले जानकारी दिए ।
कार्यक्रममा विज्ञान, प्रविधि तथा वातावरण मन्त्री केशवमान शाक्यले ऊर्जा संकटको बेला वैकल्पिक ऊर्जा प्रवद्र्धनमा सरकारद्वारा विशेष जोड दिइएको बताए । केन्द्रका अनुसा हालसम्म नेपालमा लघु जलविद्युत्मार्फत करिब २२ मेगावाट विद्युत् उत्पादन भएको छ भने २ लाख ७५ हजार बायोग्याँस, करिब ३ लाख सौर्य विद्युत् प्रणाली र करिब ६ लाख सुधारिएको चुल्हो निर्माण भइसकेका छन् । (सौस)