ट्रेकिङ रुटमा फोहोर बढ्यो

काठमाडौं, १२ असार । मुलुकका चर्चित ट्रेकिङ रुटमा फोहोर बढ्न थालेको छ । बढी पर्यटक जाने सगरमाथा, अन्नपूर्ण तथा लाङटाङ क्षेत्रमा फोहोर बढेको हो ।
बढ्दो पर्यटकीय गतिविधि, ‘जंक फुड’को बढ्दो प्रयोग तथा स्थानीयमा सफाइ चेतना कमीका कारण ट्रेकिङ रुटहरू फोहोर हुन थालेको सरोकारवाला बताउँछन् । ट्ेरकिङ रुटमा फोहोर बढेको गुनासो पर्यटकले गरेपछि विभिन्न संघ/संस्थाले सफाइ अभियान चलाउन थालेका छन् । नेपाल ट्ेरकिङ ट्राभल्स र्‍याÏिटङ एयरलाइन्स मजदुर युनियन
(युनिट्राभ)ले नेदरल्यान्ड ट्ेरड युनियनको आर्थिक सहयोगमा अन्नपूर्ण ट्रेकिङ रुटमा पर्ने मनाङको नारफुमा सफाइ अभियान सञ्चालन गरेको छ ।
१२ दिने सफाइ अभियानका क्रममा सो क्षेत्रबाट १३ हजार सात सय ८० किलोग्राम फोहोर संकलन गरिएको युनिट्राभका अध्यक्ष शिवभक्त थापाले जानकारी दिए । त्यस क्षेत्रमा प्लास्टिक, क्यान–बोत्तल, कपडा, सिसा, ब्याट्रीलगायतका फोहोर बढी रहेको उनले जानकारी दिए । यसअघि युनिट्राभले लाङटाङ, गोसाइकुण्ड, मिरापिक, यालापिक, घोरेपानी–घान्द्रुक, अन्नपूर्ण बेसक्याम्प तथा सगरमाथा बेसक्याम्प क्षेत्रमा सफाइ अभियान चलाएको थियो ।
पर्यटकीय क्षेत्रमा बढेको फोहोरले पर्यटन व्यवसाय र यसमा आश्रित मजदुरसमेत प्रभावित हुने युनिट्राभका महासचिव सुमन पराजुलीले बताए । यो वर्ष ट्ेरकिङ रुट सफाइका लागि करिब १० लाख रुपियाँ खर्च गरिएको उनले जानकारी दिए ।
ट्ेरकिङ व्यवसायीको संगठन टानले पनि पदयात्रा क्षेत्रको सरसफाइमा चासो देखाएको छ । गत महिना टानले लाङटाङ क्षेत्रका दुई मुख्य रुट गोसाइकुण्ड र क्यान्जिङ भ्यालीमा पदयात्रा मार्ग सफाइ गरेको छ । टानले लाङटाङ राष्ट्रिय निकुञ्ज क्षेत्र भएर जाने दुई पदयात्रा मार्ग सफाइ गरेर सात क्विन्टल फोहर काठमाडौं ल्याएको जनाएको छ । त्यसमा गोसाइकुण्डमा पदयात्रामा जानेले छोडेका भित्री कपडा बढी रहेको बताइएको छ । धार्मिक मेला भर्न जानेहरूले नुहाएपछि छाडेका भित्री कपडाले गोसाइकुण्ड क्षेत्र प्रदूषित बनेको छ । चार हजार तीन सय मिटर उचाइमा अवस्थित गोसाइकुण्डमा जनैपूर्णिमा मेला लाग्ने गर्छ ।
ट्ेरकिङ गाइडहरूका अनुसार सगरमाथा, अन्नपूर्ण, लाङटाङ, कञ्चनजंघाजस्ता सबै रुट फोहोर भए पनि सबैभन्दा बढी सगरमाथा रुटमा छ । हरेक वर्ष सगरमाथा सफाइ अभियानका नाममा करोडौँ रुपियाँ खर्च हुने गरेको छ तर फोहोर घटेको छैन । केही वर्षयता सगरमाथा सफाइका लागि विभिन्न टोली जाने गरेका छन् । कीर्तिमानी आरोही आप्पा शेर्पाको अगुवाइमा हरेक वर्ष एसियन ट्ेरकिङले सगरमाथा सफाइ अभियान सञ्चालन गर्दै आएको छ ।
यस वर्ष पनि इको एभरेस्ट एक्सपिडिसनमार्फत सफाइ अभियान सञ्चालन भएको छ । टोलीले तीन वर्षदेखि सफाइ अभियान सञ्चालन गर्दै आएको छ । यसबाहेक विभिन्न कर्पोरेट हाउसले पनि संस्थागत सामाजिक उत्तरदायित्वअन्तर्गत सगरमाथा सफाइ अभियानका लागि खर्च गर्दै आएका छन् ।
टानका अध्यक्ष महेन्द्रसिंह थापा पदयात्री र स्थानीयमा चेतना नआएसम्म ट्रेकिङ रुट सफा नहुने बताउँछन् । ‘राजधानीबाट गएर २/४ दिन सफा गर्दैमा केही हुँदैन । चेतनामूलक कार्यक्रममा जोड दिनुपर्छ,’ थापाले भने । पछिल्लो समय ट्ेरकिङ रुट मात्र हैन, जंगल सफारी र र्‍याफ्टिङमा पनि फोहोरको समस्या छ । ‘नदीहरू प्रदूषित हुँदै छन्, यसले गर्दा जलयात्रामा समस्या भएको छ,’ नाराका अध्यक्ष नानीकाजी थापाले भने ।