‘विद्युत् पहुँचको गुणस्तरमा उल्लेखनीय प्रगति’

काठमाडौं । नेपालमा विद्युत् पहुँचको गुुणस्तरमा उल्लेखनीय प्रगति भएको छ । नेपालका सयमध्ये ९५ घरधुरीले विद्युत्को पहुँच पाएका छन्, जबकि १०० मध्ये विश्वसनीय घरमा दिनको एक महत्वपूर्ण भागका लागि भरपर्दो, किफायती र निर्बाध पहुँच छ । यसले विगतमा उल्लेखनीय प्रगति देखाउँदछ ।

सर्वेक्षणका अनुसार विद्युत् पहुँचको गुणस्तरमा प्रगति भए पनि १०० मध्ये ७० परिवारले काठमाडौं र अन्य प्रदूषणकारी र हानिकारक इन्धनलाई खाना पकाउनमा प्रयोग गरिरहेका छन् । ‘नेपालका प्रत्येक व्यक्तिलाई उच्चस्तरीय उर्जा सेवाहरूको पहुँच प्रदान गर्नु सरकारको उच्च प्राथमिकताहरूमध्ये एक हो । सन् २००२ अनुसार हामी १००५ उर्जा पहुँचका लागि काम गर्दैछौँ ।’ ऊर्जा, जलस्रोत र सिंचाई मन्त्रालयका सचिव दिनेशकुमार घिमिरेले भने ।

करिब ६७ प्रतिशत घरपरिवारले दिनको कम्तीमा आठ घन्टा बिजुलीमा अविरल पहुँच पाएका थिए । जहाँ, प्रशंसक, टेलिभिजन जस्ता घरेलु उपकरणहरू प्रयोग गर्न सस्तो, भरपर्दो र अनुकूल छ । समग्रमा ७१.७ प्रतिशत घरपरिवारले राष्ट्रिय ग्रिडबाट बिजुली लिएका थिए भने २३ प्रतिशतले ग्रिडबाट माइक्रो वा मिनी हाइड्रो र सौर्य ऊर्जा जडान गरेका थिए ।

नेपाल राष्ट्रिय घरेलुस्तरको सर्वेक्षण ऊर्जा पहुँचसम्बन्धी विश्व सर्वेक्षणको हिस्सा हो, जुन विश्व बैंकले ऊर्जा क्षेत्र प्रवद्र्धन सहयोग कार्यक्रम (इएसएमएपी) को सहयोगमा चलाइएको बहुस्तरीय फ्रेमवर्क (एमटीएफ) दृष्टिकोणमा निर्भर गर्दछ । बिजुली पहुँचको गुणस्तरमा प्रगति भए पनि स्वच्छ कुकिङ नेपालका लागि चुनौती नै रहेको छ । ‘आउँदो दिनमा पर्याप्त बिजुली आपूर्ति भएपछि खाना पकाउन आयात गरिएको एलपीजीमा ठूलो निर्भरता हटाउनुपर्नेछ, सरकारले सफा कुकिङ समाधानमा बढी जोड दिनेछ र हरेक घरमा एउटा बिजुली चुल्हो प्राप्त गर्ने लक्ष्य राख्नेछ ।’ वैकल्पिक उर्जा प्रवर्धन केन्द्रका कार्यकारी निर्देशक मधुसूदन अधिकारीले भने ।

प्रतिक्रिया