पाकेको धानमा आगो लगाउँदै किसान

झापा । जिल्लाको मेचीनगर नगरपालिका–९ स्थित मागुरमाडीकी किसान संगीता गजुरेलले पाक्न लागेको धान भित्र्याउनुको सट्टा खेतमै आगो लगाएकी छन् ।

दुई बिघा क्षेत्रमा लगाइएको धानखेती मध्ये १० कठ्ठा जमीनमा भएको रञ्जित धानमा फड्के किरा लागेर सुकेपछि आगो लगाउन बाध्य भएको उनले बताइन् । ‘अघिल्लो दिन खेतमा धान पोकेको देखेँ, भोलिपल्ट काट्ने मेसिन खोजेर खेतमा पुग्दा सबै सुकेको पाइएपछि आगो लगाउन बाध्य भएँ’, गजुरेलले भने, ‘कृषि प्राविधिकलाई सोध्दा किरा लागेको पराल गाईवस्तुलाई पनि खुवाउन हुँदैन भनेपछि आगो लगाएँ ।’

उनले वडा–९ का आठ जनाभन्दा बढी किसानको १० बिघा खेतमा पाकेको धान फड्के किराले सखाप पारेको बताइन् । सोही कारण मेचीनगर–४ बाहुनडाँगी क्षेत्रका किसानले समेत धान खेतमा आगो लगाएका छन् । बुद्धशान्ति गाउँपालिका–२ र ३ का किसानको करिब १२ बिघा जमीनमा लगाएको धान खेतमा आगो लगाइएको गाउँपालिकाका अध्यक्ष रमेश भुजेलले बताए ।

उनले फड्के किराको प्रकोपका कारण पाक्न लागेको धान सुकेर काम नलाग्ने अवस्थामा पुगेपछि किसानले खेतमै आगो लगाएको बताए । उनका अनुसार क्षति हुने किसानको तथ्यांक संकलन गर्ने कार्य गाउँपालिकाले गरिरहेको छ । उनीहरूलाई गाउँपालिकाले नै क्षतिपूर्ति भराउन नसके पनि प्रदेश सरकारसँग राहतका लागि पहल गर्ने उनको भनाइ छ ।

गौरीगञ्ज गाउँपालिका–३ ठेकीटोलका किसानले लगाएको २० बिघामा यो रोगको प्रकोप देखिएको छ । सुरुमा धानको फेदमा कालो देखिने र क्रमशः बोट नै मर्ने गरेको स्थानीय किसान महेन्द्र रिजालले बताए । ‘पाकेको धान भित्र्याउन पाइएन’, उनले भने, ‘वर्षभरि के खाने भन्ने चिन्तासँगै परालसमेत काम नलाग्दा गाईवस्तुलाई के खुवाउने भन्ने पीर बढ्यो ।’ भुसुनाजस्तो देखिने किराले एकैरातमा पाकेको धानको दाना भुस बनाएको अर्का किसान नगेन्द्रप्रसाद गड्तौलाले बताए ।

कृषि ज्ञान केन्द्र झापाका सूचना अधिकारी तथा प्राविधिक शेषराज पौडेलले मेचीनगर, हल्दिबारी, भद्रपुर, शिवसताक्षी, बुद्धशान्ति र गौरीगञ्जमा विशेषगरी फड्के किराको प्रकोप देखिएको बताए । उनका अनुसार जिल्लाभरमा करिब सय बिघा जमीनमा यो किराको प्रकोप देखिएको छ । समयमै किसानले थाहा नपाएको र औषधि गर्न नसक्दा यो रोगका कारण यति धेरै क्षति भएको उनको भनाइ छ । ज्ञान केन्द्रले क्षति पुगेको स्थानका किसानको तथ्यांक संकलनका लागि स्थानीय तहलाई अनुरोध गरेको बताउँदै उनले भने, ‘तथ्यांक आइसकेपछि राहतका लागि प्रदेश र केन्द सरकारसँग पहल गर्छौं ।’